شكافته شدن آسمان
مقدمه: ‌یكی از اوصاف قرآن كریم عدم اختلاف و عدم تناقض در آیات است كه خود بدان تصریح كرده و فرموده است: اگر غیر خدا برای شما قرآن را تدوین می كرد، اختلاف زیادی در آن یافت می شد.[1]
همه‎ی آیات قرآن با هم مرتبط‎اند و بعضی از آن بعضی دیگر را تفسیر می كنند. هم‎چنین دارای عام و خاص، مطلق و مقید، حقیقت و مجاز است كه باید از هم جدا شوند و برای فهم آن از احادیث پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ و معصومین ـ علیهم السّلام ـ ( كه مفسر قرآن هستند) استفاده شود؛ و برای درك معانی قرآن یا باید متخصص بود و یا به اهل فن قرآن مراجعه كرد. در این میان برخی با ذكر مطالبی در باب آیات قرآن خواسته‎اند القا كنند كه بین آیات قرآن تناقض وجود دارد و لذا گزاره‎های قرآنی مشتمل بر پارادوكس و تناقض است[2] نمونه‎ای از مطالب یاد شده را ذكر و مورد بررسی قرار می‎دهیم:
قرآن در آیه 19 سوره نبأ می نویسد: «آسمان ها شكافته می‌شوند». آیه دلالت دارد كه آسمان دارای سقفی است كه ریخته می‌شود؛ در حالی كه این بیان توجیه عقلی و علمی ندارد.»
این اشكال از چند جهت قابل نقد و بررسی است كه ذیلاً تقدیم می گردد.
خداوند در آیه 19 سوره نباء می فرماید: «و فتحت السماء فكانت ابواباً؛ آسمان گشوده می شود و به صورت درهای متعددی در می آید.»
و همچنین در آیه 1 سوره انفطار می فرماید: «اذ السماء انفطرت؛ زمانی كه آسمان بشكافد»
آیات فوق به گشوده شدن آسمان و درب های متعدد آن اشاره دارد. در تفسیر این آیات احتمالات مختلفی داده‌اند.
‌بعضی گفته اند: منظور آن است كه در آستانه‌ی قیامت درهای عالم غیب به عالم شهود گشوده می شود، حجاب ها كنار می رود و عالم فرشتگان به عالم انسان راه می یابند.[3]
تفسیر دیگر این است كه: منظور از «سماء»، كرات آسمانی[4] است كه بر اثر انفجارات پی‌‌درپی از هم متلاشی می‌شوند و ابری كه حاصل از این انفجارات است، صفحه آسمان‌ها را فرا می‌گیرد. آیات بسیاری از قرآن كریم، بیانگر این حقیقت است كه در آستانه قیامت، دگرگونی‌های عظیم و انقلاب و تحولی عجیب سرتاسر عالم هستی را فرا می‌گیرد، كوه‌ها متلاشی و همچون غبار در فضا پخش می‌گردند، خورشید بی‌نور، و ستارگان بی‌فروغ می‌شوند، حتی فاصله‌ی ماه و خورشید از بین می‌رود و لرزه و زلزله عجیبی سراسر زمین را فرا می‌گیرد. آری، در چنان روزی، متلاشی شدن آسمان، یعنی كرات آسمانی و پوشیده شدن صفحه آسمان از یك ابر غلیظ امری طبیعی خواهد بود؛ زیرا با دگرگونی‌ها و انفجارات كواكب و سیارات، آسمان از ابری غلیظ پوشیده می‌شود؛ و آسمانی كه در حال عادی با چشم دیده می‌شود، به وسیله این ابر‌های عظیم انفجاری از هم شكافته می‌شود.
تفسیر‌های دوگانه فوق منافاتی با هم ندارد؛ زیرا ممكن است از یكسو پرده‌های جهان ماده از مقابل چشم انسان كنار برود و او عالم ماورای طبیعت را مشاهده كند و از سوی دیگر كرات آسمانی متلاشی شوند و ابر‌های انفجاری آشكار گردند و در لابه‌لای آنها شكاف‌هایی نمایان باشد. آن روز، روز پایان این جهان و آغاز رستاخیز و روز بسیار دردناكی برای مجرمان و ستمكاران لجوج است.[5]
با توجه به تفاسیر و هم‌چنین مشخص نبودن معنای آسمان در آیه می توان گفت:
منظور از آسمان، همین آسمان كه در افق دید ما قرار دارد نیست تا درباره شكافته شدن آن بحث كنیم، بلكه مراد، كرات و كهكشان است كه در آستانه قیامت متلاشی می شوند.
[1] . سوره نساء ، آیه 82.
[2] . سایت سكولاریسم در ایران، تاریخ 12/9/84.
[3] . سید محمد حسین طباطبایی، تفسیر المیزان ترجمه‌ی همدانی، بنیاد فكری و علمی علامه، ج 20،‌ص 265.
[4] . طبق آیه‌ی 12 سوره‌ی فصلت واژه‌ی سماء به معنای كرات آسمانی آمده است.
[5] . ناصر مكارم شیرازی و همكاران، تفسیر نمونه، ج 15، ص 64.